* Giới thiệu dầu nhớt cho xe máy và xe ô tô
Dạo này nhiều bạn quan tâm đến dầu nhớt dành cho xe ô tô (xe con). Nhân tiện viết tiếp entry trước, mình tìm hiểu sâu thêm về các loại dầu dùng trong xe hơi, giúp các chủ xe biết cách chọn đúng loại mà xài.
Dầu nhớt là một tổ hợp gồm các chất bôi trơn, tạo màng dầu cho các bề mặt kim loại. Khi bề mặt này cọ xát, chúng cần có một màng mỏng xen giữa để trượt trên nhau chứ không tiếp xúc trực tiếp. Màng dầu cũng có tác dụng làm kín cho cơ cấu buồng đốt động cơ, đảm bảo áp suất không bị thất thoát trong quá trình hoạt động. Dầu phải có nhiệm vụ làm mát, tải nhiệt khỏi các chi tiết nóng. Dầu cũng có phụ gia chống gỉ và chống ăn mòn kim loại, chất tẩy rửa, phân tán và hoạt động bề mặt. Các phụ gia này chịu trách nhiệm làm sạch bề mặt, giữ cặn trôi lơ lửng trong dầu chứ không bám dính vào động cơ. Dầu còn có thành phần chống oxi hóa và chống tạo bọt, nhằm không bị "ôi thiu" hoặc "sôi trào" trong buồng máy.
Nhìn chung, trong xe con có 2 loại dầu chính (bắt buộc phải có), là dầu động cơ và dầu hộp số. Ngoài ra hầu hết các xe đều có dầu phanh và dầu trợ lực tay lái – tùy loại xe.
Dầu động cơ: còn gọi là dầu máy, là loại thường xuyên phải thay nhất. Mục tiêu của nó để bôi trơn, chống ăn mòn, làm mát và kín buồng đốt, giữ sạch động cơ nói chung. Về nguồn gốc, có thể chia làm hai loại dầu gốc khoáng (pha trộn từ dầu mỏ) và dầu tổng hợp, điều chế từ các phản ứng hóa học. Dầu tổng hợp có độ thuần chất cao hơn nhiều, do đó sử dụng được lâu dài, ít phải thay thế.
Dầu động cơ, cũng như các loại dầu khác, có hai chỉ số quan trọng nhất là cấp độ nhớt và cấp chất lượng. Cấp độ nhớt đo bằng chỉ số SAE, ví dụ SAE 40 hay SAE 50. Số càng cao thì dầu càng "đặc", càng sánh. Ngày nay trên thị trường, hầu hết là dầu đa cấp có chỉ số kép, ví dụ SAE 0W30, SAE 5W40 hoặc 20W50. Các loại dầu này có khả năng bảo vệ động cơ trong cả thời tiết lạnh và nóng, vì vậy mọi người hay lựa chọn chúng để không phải thay dầu khi chuyển mùa.
Cấp chất lượng được đo bằng chỉ số API. Với động cơ xăng thì có các chỉ số API SF, SG, SH ... cho đến SN. Chỉ số cao (SM, SN) có nghĩa là chất lượng tốt, phù hợp với tiêu chuẩn khí thải của xe đời mới. Ví dụ nếu xe của bạn sản xuất từ năm 2010 trở lại đây (2013), thì hầu như chắc chắn bạn phải dùng dầu ở cấp SM / SN này. Với động cơ diesel, chỉ số API đánh từ API CC cho đến API CJ. Các bạn nên chọn dầu từ cấp CH trở lên cho xe gia đình, nếu có điều kiện thì đổ hẳn dầu CJ-4 cho lành.
Trên thị trường cũng có những dầu dùng chung cho cả hai loại xe, lúc đó chúng được đánh cấp kép ví dụ API SL/CH. Như thế các bạn biết dầu này dùng cho động cơ nào cũng được.
Ví dụ theo manual của xe tôi, với dải nhiệt độ (ở VN) từ 0 độ đến 50 độ nên dùng dầu đa cấp 20W50. Theo thiết kế động cơ, nên dùng dầu từ cấp SL/SJ trở lên. Nếu chạy bình thường trong thành phố, nhiều người nói cần thay dầu sau mỗi 5,000 km. Tuy nhiên bạn có thể chạy đến 8,000 km mà không có vấn đề gì. Còn nếu như dùng dầu tổng hợp, bạn đừng thay trước khi cán mốc 20,000km, trung bình 30,000km thay một lần là ổn.
Dầu hộp số: dùng trong hộp số của xe, nếu hộp số sàn MT thì cùng loại với dầu cầu, dầu láp trên các xe truyền động sau hoặc truyền động 4 bánh. Bản chất là dầu để bôi trơn bánh răng, nên chúng phải có tính năng chống ăn mòn tốt, đồng thời chịu được va đập khi các răng tiếp xúc với nhau.
Dầu cho xe số sàn tương đối đơn giản. Chúng thường có cấp độ nhớt cao hơn so với dầu động cơ, với SAE từ 75 đến 140. Cấp chất lượng thì hơi khác một chút, đánh số theo API từ API GL-1 đến API GL-6, số càng to càng tốt. Dòng xe của tôi chẳng hạn, yêu cầu dầu hộp số độ nhớt SAE 75W85, cấp chất lượng GL-4 hoặc cao hơn. Trung bình tầm 10,000km thì kiểm tra, nếu thiếu có thể đổ thêm chứ không cần thay toàn bộ, xe nào cũng vậy.
Dầu cho xe số tự động (AT) thì phức tạp hơn. Bản chất của nó là một loại dầu nhẹ, tương đương SAE 5-10, nhưng có bổ sung thành phần kiểm soát ma sát và chống trượt. Những thành phần này giúp truyền động và vào số nhẹ nhàng, không giật cục. Các hãng khác nhau, tùy thiết kế hộp số mà đưa ra các tiêu chuẩn dầu khác nhau. Các xe Jeep và Chrysler dùng chuẩn ATF+4, Mercon V và LV dùng cho Ford hay Mazda, Dexron dùng cho xe của General Motors, SP-III / SP-IV và SP-V dùng nhiều cho xe Hàn Quốc (Kia, Huyndai).
Dầu hộp số tự động thường thay sau 40,000km. Nếu cảm thấy sang số bị giật, bạn nên đi kiểm tra ngay, có thể dầu của bạn đã mất ma sát gây ra hiện tượng này.
Dầu phanh và dầu trợ lực hầu như không phải quan tâm. Nếu đèn báo dầu phanh có vấn đề, có nghĩa là bạn thực sự có vấn đề. Mất dầu phanh sẽ gây ra tai nạn nghiêm trọng, vì thế phải kiểm tra ngay khi có thể. Ngoài ra, chúng nằm trong hộp kín, rất ít hao hụt và không buộc phải thay định kỳ.
Ví dụ về 2 loại dầu động cơ họ tổng hợp, SAE 5W40, cấp chất lượng SN/CF. Chúng chỉ hơi khác về chỉ số đánh giá của BMW, còn lại hầu như giống hệt và có thể dùng thay thế nhau bình thường.
Dầu Shell Helix Ultra:
Link đến trang gốc:
http://www.shell.com/global/products-services/on-the-road/oils-lubricants/cars/find-right-car-oils/helix-ultra/ultra.html
Dầu Castrol EDGE:
Link đến trang gốc:
http://castroledge.com/oil-range/5w-40
Dạo này nhiều bạn quan tâm đến dầu nhớt dành cho xe ô tô (xe con). Nhân tiện viết tiếp entry trước, mình tìm hiểu sâu thêm về các loại dầu dùng trong xe hơi, giúp các chủ xe biết cách chọn đúng loại mà xài.
Dầu nhớt là một tổ hợp gồm các chất bôi trơn, tạo màng dầu cho các bề mặt kim loại. Khi bề mặt này cọ xát, chúng cần có một màng mỏng xen giữa để trượt trên nhau chứ không tiếp xúc trực tiếp. Màng dầu cũng có tác dụng làm kín cho cơ cấu buồng đốt động cơ, đảm bảo áp suất không bị thất thoát trong quá trình hoạt động. Dầu phải có nhiệm vụ làm mát, tải nhiệt khỏi các chi tiết nóng. Dầu cũng có phụ gia chống gỉ và chống ăn mòn kim loại, chất tẩy rửa, phân tán và hoạt động bề mặt. Các phụ gia này chịu trách nhiệm làm sạch bề mặt, giữ cặn trôi lơ lửng trong dầu chứ không bám dính vào động cơ. Dầu còn có thành phần chống oxi hóa và chống tạo bọt, nhằm không bị "ôi thiu" hoặc "sôi trào" trong buồng máy.
Nhìn chung, trong xe con có 2 loại dầu chính (bắt buộc phải có), là dầu động cơ và dầu hộp số. Ngoài ra hầu hết các xe đều có dầu phanh và dầu trợ lực tay lái – tùy loại xe.
Dầu động cơ: còn gọi là dầu máy, là loại thường xuyên phải thay nhất. Mục tiêu của nó để bôi trơn, chống ăn mòn, làm mát và kín buồng đốt, giữ sạch động cơ nói chung. Về nguồn gốc, có thể chia làm hai loại dầu gốc khoáng (pha trộn từ dầu mỏ) và dầu tổng hợp, điều chế từ các phản ứng hóa học. Dầu tổng hợp có độ thuần chất cao hơn nhiều, do đó sử dụng được lâu dài, ít phải thay thế.
Dầu động cơ, cũng như các loại dầu khác, có hai chỉ số quan trọng nhất là cấp độ nhớt và cấp chất lượng. Cấp độ nhớt đo bằng chỉ số SAE, ví dụ SAE 40 hay SAE 50. Số càng cao thì dầu càng "đặc", càng sánh. Ngày nay trên thị trường, hầu hết là dầu đa cấp có chỉ số kép, ví dụ SAE 0W30, SAE 5W40 hoặc 20W50. Các loại dầu này có khả năng bảo vệ động cơ trong cả thời tiết lạnh và nóng, vì vậy mọi người hay lựa chọn chúng để không phải thay dầu khi chuyển mùa.
Cấp chất lượng được đo bằng chỉ số API. Với động cơ xăng thì có các chỉ số API SF, SG, SH ... cho đến SN. Chỉ số cao (SM, SN) có nghĩa là chất lượng tốt, phù hợp với tiêu chuẩn khí thải của xe đời mới. Ví dụ nếu xe của bạn sản xuất từ năm 2010 trở lại đây (2013), thì hầu như chắc chắn bạn phải dùng dầu ở cấp SM / SN này. Với động cơ diesel, chỉ số API đánh từ API CC cho đến API CJ. Các bạn nên chọn dầu từ cấp CH trở lên cho xe gia đình, nếu có điều kiện thì đổ hẳn dầu CJ-4 cho lành.
Trên thị trường cũng có những dầu dùng chung cho cả hai loại xe, lúc đó chúng được đánh cấp kép ví dụ API SL/CH. Như thế các bạn biết dầu này dùng cho động cơ nào cũng được.
Ví dụ theo manual của xe tôi, với dải nhiệt độ (ở VN) từ 0 độ đến 50 độ nên dùng dầu đa cấp 20W50. Theo thiết kế động cơ, nên dùng dầu từ cấp SL/SJ trở lên. Nếu chạy bình thường trong thành phố, nhiều người nói cần thay dầu sau mỗi 5,000 km. Tuy nhiên bạn có thể chạy đến 8,000 km mà không có vấn đề gì. Còn nếu như dùng dầu tổng hợp, bạn đừng thay trước khi cán mốc 20,000km, trung bình 30,000km thay một lần là ổn.
Dầu hộp số: dùng trong hộp số của xe, nếu hộp số sàn MT thì cùng loại với dầu cầu, dầu láp trên các xe truyền động sau hoặc truyền động 4 bánh. Bản chất là dầu để bôi trơn bánh răng, nên chúng phải có tính năng chống ăn mòn tốt, đồng thời chịu được va đập khi các răng tiếp xúc với nhau.
Dầu cho xe số sàn tương đối đơn giản. Chúng thường có cấp độ nhớt cao hơn so với dầu động cơ, với SAE từ 75 đến 140. Cấp chất lượng thì hơi khác một chút, đánh số theo API từ API GL-1 đến API GL-6, số càng to càng tốt. Dòng xe của tôi chẳng hạn, yêu cầu dầu hộp số độ nhớt SAE 75W85, cấp chất lượng GL-4 hoặc cao hơn. Trung bình tầm 10,000km thì kiểm tra, nếu thiếu có thể đổ thêm chứ không cần thay toàn bộ, xe nào cũng vậy.
Dầu cho xe số tự động (AT) thì phức tạp hơn. Bản chất của nó là một loại dầu nhẹ, tương đương SAE 5-10, nhưng có bổ sung thành phần kiểm soát ma sát và chống trượt. Những thành phần này giúp truyền động và vào số nhẹ nhàng, không giật cục. Các hãng khác nhau, tùy thiết kế hộp số mà đưa ra các tiêu chuẩn dầu khác nhau. Các xe Jeep và Chrysler dùng chuẩn ATF+4, Mercon V và LV dùng cho Ford hay Mazda, Dexron dùng cho xe của General Motors, SP-III / SP-IV và SP-V dùng nhiều cho xe Hàn Quốc (Kia, Huyndai).
Dầu hộp số tự động thường thay sau 40,000km. Nếu cảm thấy sang số bị giật, bạn nên đi kiểm tra ngay, có thể dầu của bạn đã mất ma sát gây ra hiện tượng này.
Dầu phanh và dầu trợ lực hầu như không phải quan tâm. Nếu đèn báo dầu phanh có vấn đề, có nghĩa là bạn thực sự có vấn đề. Mất dầu phanh sẽ gây ra tai nạn nghiêm trọng, vì thế phải kiểm tra ngay khi có thể. Ngoài ra, chúng nằm trong hộp kín, rất ít hao hụt và không buộc phải thay định kỳ.
Ví dụ về 2 loại dầu động cơ họ tổng hợp, SAE 5W40, cấp chất lượng SN/CF. Chúng chỉ hơi khác về chỉ số đánh giá của BMW, còn lại hầu như giống hệt và có thể dùng thay thế nhau bình thường.
Dầu Shell Helix Ultra:
Link đến trang gốc:
http://www.shell.com/global/products-services/on-the-road/oils-lubricants/cars/find-right-car-oils/helix-ultra/ultra.html
Dầu Castrol EDGE:
Link đến trang gốc:
http://castroledge.com/oil-range/5w-40
** Cảm ơn Videonic của VCFboard đã giúp đính chính sau khi post bài.
Bài viết này đúng là "khai hoá văn minh" cho mình. S2 cảm ơn L2 nhiều !
ReplyDeleteNhận ra bạn rồi. Ngày xưa bạn chắc phải học môn Hóa học nhiều đấy chứ kakaka!
Delete